Heeft mijn paard hoofdpijn?

Over hoofdpijn bij paarden is nog weinig onderzocht en bekend.
Gezien de anatomie van het paard is het aannemelijk dat paarden, net als mensen, last  kunnen hebben van hoofdpijn.

Een van de mogelijke oorzaken van hoofdpijn is problematiek vanuit de hals.
Als eigenaar zijn we niet altijd goed genoeg in staat om pijn bij onze dieren te beoordelen. 
Hierdoor worden veel pijnklachten gemist.
Daarom moeten we extra scherp zijn op de signalen die ons paard geeft.
Signalen die een indicatie kunnen zijn van hoofdpijnklachten zijn;

• verandering van gedrag / chagrijnig doen
• reageren bij aandoen van halster of hoofdstel
• reageren bij aanraken van de hoge hals en oren
• schudden met het hoofd 
• reageren bij aanraking op het hoofd
• knarsetanden
• niet fijn in aanleuning / kantelen van het hoofd
  

Hoofdpijn kan verschillende oorzaken hebben.

Een van de oorzaken is overprikkeling van de uittredende zenuw van de tweede halswervel.

Overprikkeling van de Nervus Occipitalis Major leidt bij mensen tot ernstige (cluster) hoofdpijn. De klachten ontstaan als gevolg van prikkeling door irritatie van de nekgewrichten of (te hoge) spierspanning in de nek.
Het is zeer aannemelijk dat overprikkeling of irritatie van deze zenuw ook bij paarden tot (ernstige) hoofdpijn leidt. 

De tweede cervicale zenuw (C2) treedt links en rechts uit het laterale foramen van de tweede halswervel dicht bij het gewricht tussen de eerste en tweede halswervel.
De dorsale tak vormt de N.Occipitalis Major deze verzorgt de sensorische innervatie van de huid van de kruin regio en zorgt voor de motorische innervatie van de m.obliquus capitis caudalis. 

De ventrale tak splitst en vormt de N.Auricularis Magnus welke de sensorische innervatie van het gebied achter de kaak en het achterste deel van het oor verzorgt en de N.Transversalis cervicalis welke een connectie heeft met de aangezichtszenuw (N.Facialis).

Wanneer de zenuw die vanaf C2 komt, overprikkeld raakt door gewrichts irritatie van het gewricht tussen de eerste en tweede halswervel of door te hoge spierspanning kan er ernstige hoofdpijn ontstaan.

Afbeelding 1 Bron; Popesko Atlas of topographical anatomy

Oorzaken

Irritatie van de gewrichtjes tussen de eerste en tweede halswervel ontstaan door een ongunstige hoofd-hals houding.
Dit wordt vaak benoemd als ‘valse knik’.  Door deze houding ontstaat een ongunstige gewrichts mechaniek wat leidt tot overbelasting en irritatie van de halsgewrichten.

Afbeelding 2 Bron; Internet (bewerkt)

Hangen in het halster.
Wanneer het paard in het halster gaat hangen komt er veel druk achter op het hoofd en de eerste twee halswervels. Dit kan irritatie geven van het gewricht tussen de eerste en tweede halswervel.

Verhoogde spierspanning
Omdat de zenuw na uittreden tussen spieren doorloopt kan een verhoogde spanning van de spieren in de hoge hals maar ook van de M.Brachiocephalicus waar hij tussen de spiervezels doorloopt een overprikkeling geven en dus leiden tot hoofdpijn.
De spierspanning kan lokaal verhoogd zijn door ‘verkeerd’ spiergebruik, overbelasting en andere factoren.

Afbeelding M.Brachiocephalicus Bron; Popesko figure 154

Vallen of ander trauma kan leiden tot schade aan de halswervelkolom en betrokken structuren.

Wat te doen?
Vermoed je dat jouw paard last heeft van hoofdpijn als gevolg van problematiek in de halswervelkolom? Dan is het goed om in overleg met je dierenarts een bewegingsspecialist zoals dierfysiotherapeut, osteopaat of chiropractor in te schakelen.
Wanneer je paard gevallen is of overig trauma is het altijd belangrijk om een dierenarts te raadplegen.

Preventie
Liever nog worden dit soort problemen voorkomen daarom is een regelmatig preventief consult een aanrader, zo kunnen eventuele problemen al in een vroeg stadium herkend en verholpen of voorkomen worden.